Deze tijd vraagt om leiders die heel goed zijn in het ontwikkelen en opbouwen van vertrouwen. We zijn ons tegenwoordig veel meer bewust van de belangrijkheid van vertrouwen op de werkvloer. Men heeft behoefte om te werken en te leven in een (werk)omgeving die veilig is, waar vertrouwen wordt ervaren en dus de ruimte is om volledig te focussen op het behalen van de organisatiedoelstellingen. Er zijn dan geen afleidingen die veroorzaakt worden door bijvoorbeeld politieke spelletjes, slechte communicatie of onduidelijkheid over de doelen. Medewerkers die werken in een cultuur van vertrouwen zijn bereid en in staat om het beste van zichzelf te geven.

Misschien had je de overtuiging toen je er aan begon. Maar schoolleider zijn heeft niks te maken met de baas zijn. Dat wordt vaak wel gedacht. Leiderschap heeft er vooral mee te maken hoe jij jezelf kunt leiden. En in het verlengde daarvan komt pas hoe jij anderen kunt leiden, kunt laten groeien, kunt inspireren. Leiderschap gaat ook over de keuzes die jij als (school) leider maakt om samen jullie doelen waar te maken. Jullie visie en missie dichterbij te brengen. Dat is dus een andere insteek dan vanuit de gedachte dat jij als schoolleider hiërarchisch de baas bent en je kunt beroepen op macht. En juist jouw leiderschap en het leiderschapsgedrag dat je laat zien maakt daarbij het verschil. Want het is een groot verschil of jij schoolleider bent of dat je de rol speelt van schoolleider.

Delegeren, hoe goed ben jij er in? In werk overlaten aan anderen en er op te vertrouwen dat het goed komt? Vaak hoor ik van schoolleiders dat ze delegeren een van de lastigste dingen vinden.  Ik hoor overtuigingen als ‘Ik kan het toch het beste zelf’, ‘Dit doe ik nog wel snel even zelf’ en ‘Ik moet het toch altijd controleren om zeker te weten dat het goed gebeurt’ waardoor echt loslaten er niet in zit. Ook herkenbaar voor jou? In dit blog geef ik 5 praktische tips hoe je als schoolleider toch met een gerust gevoel meer kunt delegeren.

Veel schoolleiders worstelen ermee: voor het gevoel zijn ze de hele dag brandjes aan het blussen, waardoor ze niet toekomen aan de dingen die voor hen echt belangrijk zijn. Ze zijn bezig met al die dingen die de hele dag door op hen af komen.  Toch hebben ze aan het einde van de dag geen voldoening van hun werk. Want ze hebben weer niet gedaan wat ze hadden willen doen. Dat levert hoge werkdruk en stress op. Als de Waan van de dag regeert is het ook lastig om je persoonlijk leiderschap te pakken. Dit vraagt het nodige van een schoolleider.

Uit onderzoek blijkt dat de schoolleider invloed heeft op het leervermogen en de veranderbereidheid van leraren. Schoolleiders erkennen dat ze die rol te weinig pakken. Het vraagt immers een investering in aandacht en tijd. En het vraagt vooral volharding en zelfreflectie want de weg naar succes is hobbelig. Het is verleidelijk om de conclusie te trekken dat een collega niet meer leerbaar is omdat die conclusie je lijkt te ontslaan van verdere inspanning. Schoolleiders die hun groene vingers willen ontwikkelen hebben een bijna oneindige keuze uit modellen, empowerment- en coachingstechnieken. Het begint echter altijd met de overtuiging dat het iets kan worden. 

Je ziet en hoort als schoolleider een hoop cynisme, je leraren klagen voortdurend over bijvoorbeeld de werkdruk. Elke verantwoordelijkheid voor wat dan ook wordt afgewezen.  Wat kan je als leidinggevende nog met zo’n team? En wat blijkt dan de grootste valkuil?
Een team waar de leraren daadkracht tonen en een pro-actieve houding hebben en waarin plek is voor open en eerlijke feedback over elkaars professionele gedrag. Wie zou dat niet willen? In de huidige situatie in het onderwijs zijn deze teamcompetenties extra hard nodig, omdat ze organisaties helpen efficiënter te werken en de leerlingen beter te  laten leren. Je zou denken dat teams juist nu gemotiveerd zijn om aan deze competenties te werken.

Er zijn boekenkasten vol geschreven met definities over wat leiderschap precies is. Ga maar eens Googelen op het woord leiderschap of leiderschap in het onderwijs en je zult meer dan een miljoen hits krijgen. Je merkt dat bijna iedereen zijn eigen definitie of invalshoek heeft.

Er is op dit moment veel aandacht voor talentontwikkeling. Dat zie je in het bedrijfsleven en dat zie je ook in het onderwijs. Moet je gaan bluffen over je kwaliteiten of juist zelfkennis tonen en je sterke en zwakke kanten eerlijk benoemen? Hoe vreemd het ook klinkt, bij dat laatste heeft iedereen in het bedrijf of op school de meeste baat.
In dit blog ga ik me verder beperken tot de situatie in het onderwijs.

De waan van de dag verhindert je soms de stap te zetten van manager naar inspirerende leider. De verantwoordelijkheid voor de dagelijkse gang van zaken heeft vaak jouw prioriteit, maar op cruciale momenten gaat het er voor jou als schoolleider juist om te inspireren met een visie op de toekomst en een koers voor de komende jaren. Eigenlijk wil je niets liever dan op een betrokken manier het gesprek met je leraren aan te gaan op inhoud en resultaten. Het is lastig als je op cruciale momenten in bijeenkomsten of gesprekken merkt dat je niet de goede verwoording en impact hebt om het verschil te kunnen maken.

Ook jij hebt ze vast wel in je team. Die leraren die bij alles wat je voorstelt een ‘ja, maar’ weten te bedenken of wat nog erger is: alles negatief benaderen. Je kijkt dan als schoolleider eens rond in je team en je ziet het. De energie is direct weg. Kom je dan als schoolleider niet meteen in actie dan kan dat grote gevolgen hebben. Waarom je negativiteit in je team direct aan moet pakken lees je in dit blog.