Al eerder heb ik bij diverse gelegenheden geschreven dat vertrouwen voor mij de basis is voor succesvol leiderschap. In eerdere blogs die je ook op mijn website kunt vinden heb ik diverse theoretische bespiegelingen gehouden over wat vertrouwen is, uit welke vier elementen vertrouwen is opgebouwd en wat vertrouwen kan betekenen voor jouw leiderschap.
In dit blog ga ik dieper in op het waarom ik vind dat alles begint bij vertrouwen. Als er in een team sprake is van een sfeer van vertrouwen dan worden doelstellingen makkelijker behaald, dan slagen de voor het onderwijs zo belangrijke innovaties beter en zie ik de samenwerking in een team groeien.

Teams waarin teamleden hun duistere schaduwkanten ‘mogen en durven laten zien’ presteren beter. Het heeft alles te maken met de mate waarin vertrouwen danwel wantrouwen de boventoon voert. Gebrek aan vertrouwen heeft heel gauw tot gevolg dat teamleden zich niet of onvoldoende overgeven aan een verhitte discussie of een meningsverschil in een teamoverleg. Er lijkt dan weinig ruimte te zijn voor constructief en gezond conflict op de werkvloer. Maar misschien moet je die ruimte gewoon eens ‘pakken’.

Voor de meesten van ons is de vraag: hoe krijg je een goed functionerend team? En als je er een hebt: Hoe hou je zo? Want een goed functionerend team heeft onderhoud nodig. Net als een goeie relatie.
De basis onder een goed functionerend team is vertrouwen. Wat kun jij als schoolleider doen om te werken aan dat vertrouwen binnen je team?

Ik ben er van overtuigd dat nog veel Nederlandse scholen stappen kunnen zetten als het gaat om het creëren van een professionele cultuur. Dat is ook niet zo eenvoudig want er is nogal wat nodig om zo’n cultuur te maken: alle leraren moeten er van overtuigd zijn dat ze in zo’n cultuur willen werken.
De schoolleiding moet iedere dag het goede voorbeeld geven en er moet sprake zijn van een zodanige organisatie van de school dat verbeteren mogelijk is. Ook moeten alle medewerkers beschikken over de vaardigheden om samen te verbeteren.

Hoe kom je er als leidinggevende nu achter of er vertrouwen is in jouw school? Uit recent onderzoek komt naar voren dat er drie duidelijk aanwijsbare voorspellende factoren te duiden zijn.
Als je deze drie factoren aantreft in jouw school dan mag je dus gevoeglijk de conclusie trekken dat er vertrouwen is. In onderstaande blog ga ik dieper in op deze drie factoren en ga ik tevens dieper in op wat jij als leidinggevende kunt doen om meer vertrouwen in je school te krijgen als je eenmaal hebt vastgesteld dat het aan vertrouwen ontbreekt.

Het zal ergens in het voorjaar van 1987 zijn geweest. Ik werkte op dat moment op een school in het westen van Nederland. Dat viel voor een Brabander niet altijd mee. De directeur van die school kondigde op een gegeven moment zijn vertrek aan. Hij was en is een rasechte Limburger en had een baan aanvaard in zijn geboortestreek. Heel begrijpelijk allemaal. Hij volgde zijn idealen.

Lucebert schreef: “alles van waarde is weerloos”. Wat werkelijk waarde heeft is kwetsbaar en willen we graag vasthouden en beschermen. Het is wellicht wat wrang om dit mooie inzicht toe te passen op data, maar goed; alles draait er tegenwoordig om, ook in het onderwijs. Het is van niemand en van iedereen en het is blijkbaar veel waard. Data wordt bestempeld als “de olie van de 21e eeuw”. Met olie moet je voorzichtig omgaan. Iedereen kent de met olie besmeurde vogels na een ramp met een mammoettanker.